کلانشهر اردبیل با نام باستانی(( آرتا ویل )) یا (( اورتابئل )) مرکز استان اردبیل در شمال غربی ایران است.
این شهر در دورههای مختلف تاریخی با نام ((دار الارشاد))، ((دارالملک))، ((دار العرفان)) و ((دارالامان)) نامیده میشد.این شهردر گذشته مرکز ایالت آذربایجان بود و به جهت قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است.
اردبیل یکی از قدیمیترین شهرهای ایران است و شواهد نشان میدهد که در حدود پنج هزار سال قدمت دارد.
معروفیت تاریخی اردبیل را میتوان در دورههای مختلف بررسی کرد. اما برجسته ترین آن را از دو جهت می شود در نظر گرفت ؛ اول از این جهت که چند تن از پادشاهان ایران آن را پایگاه خود قرار دادند و از آنجا برخاستهاند . دوم اینکه بزرگ فرقه صوفیه یعنی شیخ صفیالدین اردبیلی در این شهر میزیسته و این فرقه از اردبیل شروع شده است.
اردبیل از لحاظ جغرافیایی منطقهای کوهستانیست که تحت تاثیر کوهستانهای بوزقوش، تالش و سبلان قرار گرفته و بین آنها محصوراست. به همین جهت یکی از سردترین شهرهای کشور است و در مرز کشور آذربایجان قرار گرفته.
این شهر به جهت آب وهوای خنک به خصوص در فصلهای گرم سال مورد توجه مسافران و گردشگران قرار می گیرد و مسافران اغلب در پی اجاره سوئیت در اردبیل ، اجاره روزانه خانه در اردبیل ، اجاره آپارتمان مبله در اردبیل ، اجاره اقامتگاه بوم گردی در اردبیل و اجاره ویلا در اردبیل هستند.
بدین منظور میتوانید از طریق پلتفرم جامع گردشگری قصریاب با خیال راحت از راه دور محل اسکان خود را رزرو کنید و دیگر دغدغه رزرو سوئیت در اردبیل و اقامتی راحت در محل اسکان را نداشته باشید.
آش دوغ : مردم اردبیل علاقه خاصی به غذاهای آشی دارند و یکی از معروفترین آشهای کشور در این منطقه پخته می شود با نام آش دوغ. در این آش علاوه بر دوغ تازه که مزه ترش و خاصی به آن میدهد برنج و سیر و سبزی تازه هم استفاده می شود. بههرحال سفر به اردبیل حتماً با خوردن این آش خوشمزه معنی پیدا خواهد کرد!
آش میوه : آشی با ظاهری عجیب اما طعمی خاص که قطعا بار با خوردن این آش اولین بار در عمرتان تجربه خواهید کرد. در دستور پخت این آش از میوههای خشک شده مثل آلبالو، زردآلو ،گوجه برغانی، به اضافه حبوبات و رشته و پیاز استفاده می شود.
از دیگر غذاهای معروف اردبیل میتوان(( آش یارما))،(( حلوای سیاه )) ،(( پیچاخ قیمه)) و(( باستیرما پلو)) را نیز نام برد.
اگر قصد سفر به اردبیل به سرتان زده، قصریاب بهترین گزینه در اجاره روزانه خانه دراردبیل می باشد.
آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی : این آرامگاه مشهور ترین و پربازدید ترین جاذبه تاریخی شهر اردبیل است که در میدان عالی قاپوی این شهر قرار دارد و به تازگی به ثبت جهانی رسیده است.
این آرامگاه محل دفن شیخ صفی مؤسس فرقه صوفیه است که سالها پس از فوت شیخ، در قرن هشت هجری قمری ساختمان زیبای آن توسط صدرالدین موسی فرزند ایشان ساخته شده.
بعد از به قدرت رسیدن خاندان صفوی در ایران این آرامگاه به طور خاص مورد توجه و احترام پادشاهان صفوی قرار داشت و در دورههای مختلف قسمتهای دیگری توسط آنها به سازه ی آرامگاه اضافه شد.
علاوه بر آرامگاه شیخ صفیالدین آرامگاه شاه اسماعیل مؤسس سلسله صفوی و مادر شاه طهماسب در این مجمع قرار گرفته و گنبد الله الله یکی از سازه های معروف این مجموعه است که واژه الله به شکل زیبایی بر روی آن کار شده.
آبگرم گاومیش گلی : پرآبترین چشمه آبگرم استان اردبیل در فاصله بیست دقیقهای از شهر اردبیل در شهر کوچک سرعین قرار گرفته با نام گاو میش گلی البته در اینجا کلمه گل یا جول یک واژه ترکی به معنی چشمه است نه گل.
این چشمه یک استخر بزرگ بیست و پنج متری است که آب آن دارای املاح آتشفشانی نیز می باشد و خاصیت درمانی ویژهای دارد. دمای این آب حدود 45 درجه است اکنون با لولهکشی در شهر به استخرهای دیگری نیز منتقل شده که تمام سطح شهر سرعین را پر کرده است.
پل هفت چشمه(داش کسن) : این پل در میدان پانزده خرداد اردبیل واقع است و قدمت آن به زمان صفویان می رسد این پل در سال 74 بازسازی شده و بر روی رودخانه، فضای بسیار زیبایی را ایجاد کرده است.
دریاچه نئون _پارک و دریاچه شورابیل_ بازار تاریخی اردبیل و ساختمان قدیمی شهرداری اردبیل از دیگر جاهای دیدنی آن است.
در سرشماری ای که در سال 90 در اردبیل انجام گرفت ،استان اردبیل دارای 485153 نفر جمعیت بود. که با توجه به آمار از لحاظ تراکم جمعیت اردبیل هفدهمین شهر پرجمعیت ایران است.
مردم اردبیل به زبان ترکی صحبت میکنند. اما مردم خلخال هنوز هم به زبان آذری که زبان اولیه این منطقه بوده صحبت مینماید که البته بیشتر نزدیک به تاتی به نظر می آید.
در این استان مردم در مدارس به زبان فارسی تحصیل میکنند و در ادارات و بخشهای مختلف مکاتبات به زبان فارسی انجام میگیرد بنابراین اکثر مردم با فارسی آشنا هستند اما هنوز هم تعداد زیادی از سالخوردگان در این مناطق هستند که زبان فارسی نمیدانند.
از لحاظ اقتصادی هم حدود نیمی از مردم اردبیل در بخش کشاورزی فعالیت دارند و نیم دیگر آن در بخش صنعت وخدمات.
نام اصلی شهر اردبیل (( آرتا ویل)) یا (( اورتابل)) است. که از دو واژه ترکی آذری تشکیل شده.
واژه (( ارورتا)) یا(( آرتا)) که به ارد تبدیل شده به معنی میانه یا مرکز و واژه(( بل )) که معنی سرزمین هموار است به مرور زمان به بیل تبدیل شده.
در منطقه تالش هنوز هم از(( آرتاول)) برای نامیدن این شهر استفاده می شود به معنی ناحیه مقدس است.