روستای لیقوان در تبریز
لیقوان بهشت آذربایجان
بی درنگ هر ایرانی وقتی نام لیقوان را میشنود ناخداگاه مزه خاص پنیرلیقوان برایش تداعی خواهد شد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با دیگر جاذبه های روستایی زیبا ( روستای لیقوان تبریز ) با مراتعی سرسبز ، چشمه های زلال و درهای وسیع ؛ بیشتر آشنا شویم.
لیقوان یکی از کهن ترین روستاهای آذربایجان شرقی در ۳۶ کیلومتری جنوب شرق تبریز و شمال کوه های سر به فلک کشیده سهند درجوار رودخانه مهران رود واقع شده است. بر اساس شواهد تاریخی، سکونت در روستای لیقوان قدمتی دیرینه دارد. این روستا از مجموعه درههای رشته کوه های سهند که همیشه آبهای گرم آن جاری بوده است پدید آمده است به همین جهت در زبان محلی به نام ” لوان” یا ” لیوان” به معنای آبهای گرمی که از دامنه سهند و از کوه های آتشفشانی جاری می شود؛ معروف است.
باغات سرسبز و کوه های سربه فلک کشیده اطراف این روستا به طبیعت بکر آن زیبایی چشم نوازی بخشیده است. همچنین وجود دره های سرسبز و آبگرم لیقوان از دیگر ویژگیهای این روستا میباشد که هرساله در فصل بهار و تابستان پذیرای هزاران گردشگر از اقصی نقاط کشور است.
پنیر لیقوان
همانطور که میدانیم پنیر لیقوان پایتخت پنیر ایران است درحقیقت این پنیر خاص ، به نام این دهکده آوازهای جهانی بخشیده است. مردم محلی این روستا از شیر دام های خود که برای چرا از گیاهان دارویی دره لیقوان استفاده میکنند به تهیه پنیر سفید و خوشمزهای اقدام میکنند ؛ به صراحت میتوان گفت مزه این پنیر در خاورمیانه بی نظیر است. به گفته فرماندار تبریز به زودی جشنوارهای برای معرفی پنیرسنتی لیقاان برگزار میشود تا در آن پنیرلیقوان به ثبت میرسد.
این پنیر سنتی به دلیل فرآوری در دامنه کوه و نزدیکی به طبیعت طعم منحربه فردی داشته و جزء بهترین پنیرهای کشور به شمار میآید که در بسیاری از کشورهای جهان نیز شناخته شده است. جالب توجه است که چندی پیش در برنامه مستند رهیافت درباره تولید پنیر لیقوان مستندی ساخته شده است که این مستند در تاریخ ۱۴/۴/۱۳۹۹ از شبکه سهند و شبکه سراسری یک سیما پخش شدهاست.
عمارت سنگی لیقوان
یکی از کهنترین بناهای تاریخی استان آذربایجان شرقی عمارت سنگی لیقوان موسوم به ساختمان اربابی این روستا میباشد. طبق مکتوبات تاریخی برجای مانده از پیشینه این روستا ، در گذشته این آبادی متعلق به حاج احتشام الدوله لیقوانی بوده است اما درسال ۱۹۲۴ با حمله حذب دموکرات این ارباب و پسرانش به قتل رسیدند. قدمت این بنا به قرن هفتم هجری بازمیگردد که اخیرا توسط سازمان میراث فرهنگی استان مرمت شده است.
قبرستان کهن روستای لیقوان
این قبرستان از چنان اهمیتی برخوردار بوده که در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. گورستان روستای لیقوان به دلیل حکاکی سنگ نوشتههای قدیمی بر روی قبرها همواره توجه اذهان را به خود جلب کرده است. متاسفانه این قبرستان که از قرن هفتم هجری وجود داشته از گزند سوء سارقان و غارتگران در امان نمانده است و برخی از آثار باستانی با ارزش این مکان طی سالهای گذشته به غارت برده شده است.
پل حاج سالار
پل حاج سالار کورپوسی درسال ۱۲۸۵ بر روی رودخانه لیقوان چای احداث شده است. این پل منطقه طولسر و روستای لیقوان تبریز را به یک دیگر متصل میسازد. معماری آن متشکل از یک دهانه بزرگ و چهار دهانه کوچک است. از آنجایی که هزینه احداث این پل را فرد خیری به نام حاج سالار تأمین شده است به نام “پل حاج سالار ” شناخته شده است.
جاذبه های طبیعی روستای لیقوان
دره لیقوان که به زبان محلی به آن ” لوان دره سی” میگویند از آب و هوایی کوهستانی و خنک برخوردار است که دارای طبیعتی بکر ، جنگل ها ، رودخانه و چشمه های آب گرم میباشد به همین علت یکی از مهم ترین تفرجگاههای پیرامون شهر تبریز محسوب میشود. این دره که به درهی بهشت معروف است واقع در شرق روستای سفیدخوان میباشد .
رودخانه های کوچک و بزرگی در دل مراتع سرسبز این روستا جاریست که عبارتند از : طوله سر ، بارالی ، باغچه دره که با پیوستن به یکدگیر رودخانه بزرگ لیقوان پدید آورده اند همچنین آب معدنی حاصل از آن برای درمان امراض گوارشی بسیار مفید است. آب این رودخانهی باشکوه به دلیل گذر از گدازه های آتش فشانی سهند و ذوب شدن برفهای این کوه که سرچشمه اصلی این رود است بسیار زلال و گوارا میباشد.
آب گرم لیقوان نیز از جمله جذابترین جاذبههای این منطقه دلنشین میباشد ؛ این آب گرم در اثر تغییرات زیر زمینی و بقایای آتشفشان خاموش رشته کوه های سرفراز سهند به وجود آمده است. این چشمه های آب گرم در ده کیلومتری چنوب لیقوان و شرق رودخانهی لیقوان چای قرار دارد به طوری که مسیر رودخانه از روستای لیقوان با سه ساعت پیاده روی به آب گرم ” اسی سو ” میرسد البته از طریق جاده نیز میتوان از مسیری که از روستای سفیدخوان میگذرد با اتوموبیل در مدتی کمتر از نیم ساعت به مکان این چشمههای آب گرم مفرح رسید. یکی از شگفتی های طبیعت در این منطقه این است که در دو طرف بستر رودخانه چشمه های آب گرم وجود دارد درحالی که از وسط این چشمهها ، رودخانه لیقوان با آبی بسیار خنک و گوارا جاریست.
زاغه ها و غارهای سنگی لیقوان
مردمان بومی این روستا جهت حفاظت از خود در برابر یاغیان زاغهها و تونلهایی از جنس سنگ را در دل کوه و زیر خانه های خود به صورت دستکند در این منطقه حفر کرده اند و اکنون نیز از بقایای برجای مانده از آنها به عنوان پستو ، انباری ، محل نگهداری از پنیر و دامهایشان استفاده میکنند. مزیت این مکانها در این است که تابستانهایی بسیار خنک و زمستانهایی گرم دارند.
ساختار پلکانی روستای لیقوان در تبریز
معماری و ساختار این روستا پلکانی بوده و اهالی این روستا بنا به ملاحظه ای که نسبت به حفظ زمینهای کشاورزی خود داشتند ، خانههای خود را بر روی صخرههای اطراف زمینهای کشاورزی به صورت پلکانی بنا کرده اند.
محصولات و صنایع دستی روستای لیقوان در تبریز
مشاغل اهالی بومی این منطقه روستایی عمدتاََ تولید صنایع دستی از جمله : لباسهای نمدی مردانه ، لباسهای چیندار و سنتی زنانه ، جورابهای پشمی مردانه و زنانه ، قالی و قالیچه ، تابلو فرشهای دستباف نفیس ، جاجیمبافی و گلیم بافی و ظروف سفالی معروف به ” لیقوان قابی” میباشد.
اگر میخواهید مدت زمانی را به دور از دغدغه ها و شلوغی زندگی شهری سپری نمایید، بی شک سفر به روستای زیبای لیقوان یکی از بهترین گذینهها برای شماست. این روستا با ۸هزار نفر جمعیت بزرگترین روستای شهر تبریز میباشد که هرساله توریسم های زیادی را از سراسر ایران و جهان به این منطقه جذب میکند ؛ برای رزرو محل اقامت خود جهت بازدید و سفر به این روستای تاریخی میتوانید از وبسایت قصریاب کمک بگیرید.